معاد از دیدگاه شیخ اشراق

چکیده:
بر اساس دیدگاه شیخ اشراقی، نفس (نور اسفهبد) وجودی صرف و نوری و از سنخ عالم ملكوت است كه حیاتی جاودانه دارد. مرگ رهایی از زندان تن و بازگشت به سوی خدا است، سعادت نیل به لذت شهود حق و انوار مجرد و وصول به آن‌ها است و شقاوت نیز گرفتاری در آلام دوری از خدا و گرفتاری در عذاب است. بر این اساس، انسان‌ها در چند دسته جای می‌گیرند: دسته اول پاكان و مقربان و اهل سعادت‌اند كه به طور مستقیم به عالم نور منتقل می‌شوند. دسته دوم متوسطین و زهاد اهل عمل هستند كه آن‌ها نیز اهل سعادت‌اند و به جهت مستنیره عالم برزخ منتقل می‌شوند. دسته سوم اشقیائی هستند كه به بخش مظلمه عامل مثال انتقال می‌یابند. معاد جسمانی انسان‌ها نیز به شكل حشر بر صورت‌های مثالی و صور معلقه است كه مواعید و معجزات انبیاء و اشباح ربانی نیز این‌گونه است.