حجت الاسلام ملکی راد، مدیر گروه فرهنگ مهدویت پژوهشکده مهدویت گفت: اندیشه مهدویت یکی از آموزههای مهم دین اسلام است که از ظرفیتهای مطلوبی در زمینههای گوناگون اعتقادی، اخلاقی، تربیتی، سیاسی و اجتماعی برخوردار است. کارکردهای این اندیشه هم ناظر به زندگی حال بوده و هم ناظر به آینده است.
وی ادامه داد: این اندیشه در فرهنگ اسلامی دارای اهمیت ویژهای بوده و یکی از فصول مشترک فرق اسلامی بهحساب میآید. و در فرهنگ شیعی به علت گره خوردن آن با اعتقاد به امام حی و حاضر - امام غایب- از اهمیت و جایگاه ممتازی برخوردار بوده و دارای ظرفیتها و کارکردهای مطلوب و آثار ملموسی است؛ و در حوزههای فردی و اجتماعی، آثار و کارکردهای بسیاری دارد که در این طرح کارکردهای اجتماعی آن مد نظر میباشد.
دکتر ملکی راد با اشاره به آثار اجتماعی باورداشت مهدویت، متذکر شد: آثار اجتماعی باورداشت امام غایب و انتظار ظهور امام زمان(عج) میتواند در ساختن جامعه اسلامی و پویایی، انسجام و کنترل اجتماعی مؤثر باشد.
وی در ادامه به مهمترین کارکردهای اجتماعی باورگرایی به مهدویت اشاره کرد و افزود: مهمترین کارکردهای اجتماعی این اندیشه عبارتند از:
1- امیدبخشی و جلو گیری از انزوا و خمودگی در مردم.
2- اصلاحات اجتماعی
3- تکامل روحی و خود سازی اجتماعی.
4- مقاومت و فساد ستیزی.
5- عدالتخواهی و ظلم ستیزی.
6- پویایی اجتماعی و تحرک‌بخشی به مردم برای ایجاد آمادگیهای لازم برای ظهور.
7- انسجام‌بخشی و ایجاد همبستگی اجتماعی.
8- فرهنگسازی آیندهگرا.
9-ایجاد و گسترش امنیت در جامعه.
10- هویت بخشی.
11- تقویت قدرت اجتماعی جامعه.
12- حق طلبی.
13- احیای آموزههای دینی برای اصلاح جامعه.
14- تقویت قدرت اجتماعی.
مدیر گروه فرهنگ مهدویت ادامه داد: بیشترین آثار و کارکردهای اجتماعی مورد اشاره، با بحث «انتظار» گره خورده است و به همین جهت انتظار در روایات بسیاری مورد تأکید واقع شده و حتی برترین اعمال امت و با فضیلتترین و بهترین عبادات برشمرده شده است. در این روایات، انتظار با لفظ «فرج» همراه و قرین شده و این همراهی در حقیقت بیانگر آن است که در انتظار و چشم به راه بودن به فرج و گشایش، نگاه جامعه و سمت و سوی آن به تحول و دگرگونی مثبت و سعادتآفرینی که مایه فرج و گشایش است میباشد. ایده انتظار فرج، سبب ایجاد آمادگی جامعه در زوایا و حوزههای مختلف اعتقادی و فکری، اخلاقی و تربیتی، فرهنگی و اجتماعی، و سیاسی بوده و باعث میشود تا آرمانگرایی و نشاط و پویایی و وظیفهشناسی و روح امید در افراد زنده شود و جامعه را در این زمینه به کوشش و تلاش مضاعف وا دارد.
وی افزود: این امر موجب میگردد تا برای ایجاد و تحقق جامعه موعود و آرمانی اسلامی که در اندیشه اسلامی از آن به حکومت جهانی امام مهدی(ع) یاد میشود، جامعه منتظر از همه ظرفیت و پتانسیل خود استفاده نماید. زیرا در جامعه موعود اسلامی، امامت و حاکمیت از آن امام معصوم(ع) بوده و حکومت و وراثت در زمین از آنِ صالحان خواهد بود. بنابراین جامعهای که به امام غائب(ع) معتقد است و در انتظار ظهور او بهسر میبرد لازم است با آرمانها و اهداف بلند جامعه موعود اسلامی نزدیک بوده و با آن سنخیت داشته باشد و در آن مسیر گاه نهد. دستیابی به این هدف بزرگ تنها از راه معرفت و شناخت کارکردهای اعتقاد به امام غائب و انتظار ممکن و میسور است. و این امر در گرو انجام پژوهش و تحقیق پیرامون باور به امام غائب و انتظار است.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی