(متن سخنرانی)
بسم الله الرحمن الرحیم. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنی‌ها بعدد ما احاط به علمک چون ماه جمادی الثانی هم شهادت حضرت زهرا هم ولادت حضرت در این ماه است به جا است که بیشتر از این بانوی بزرگوار که حق عظیمی گردن ما دارند گفتگو و صحبت شود لذا ما به خاطر این که حق این بانوی برجسته ادا شود وصیت‌های پیغمبر به حضرت امیر را برای هفته‌های بعد می‌گذاریم حضرت زهرا سلام الله علیها ویژگی‌هایی دارند و یکی از آن ویژگی هایشان این است که پیغمبر ما حرمت فوق العاده نسبت به ایشان داشتند در مقام عمل هم در گفتار هم در مقام احترام و عمل من همین جا این نکته را عرض می‌کنم جوی که در صدر اسلام و زمان جاهلیت آن موقع بوده جو بسیار خطرناکی برای بانوان بوده است یعنی تحقیر فوق العاده اذیت و آزار و شکنجه‌ی فوق العاده نسبت به بانوان بود و واقعا اگر آیه‌ی قرآن نبود ولو در تاریخ هم قطعا ثبت شده برای ما باور کردن این مسئله که پدری زنده زنده دخترش را به گور بسپارد یعنی یک بچه‌ی دختر را بگیرد در قبر زنده زنده دفن بکند باور کردنی نبود آدمی که یک جو مهر و محبت و انسانیت داشته باشد نمی‌تواند تصور بکند ولی صریح قرآن است «وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ» (نحل/ 58)
یعنی به او می‌گفتند اگر پسر دار شدی خوشحال می‌شد شادی می‌کرد ولی اگر می‌گفتند خدا به شما دختر داده رنگ چهره اش برمی‌گشت از مردم آن پدر دختر جدا می‌شد می‌رفت در پهنان و خلوت که چه کار بکند یعنی بدترین خبر در عمرش این بود که خانمش دختر زاییده که حالا «يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ» (نحل/ 59)
دختری که خدا به من مرحمت کرده با خواری و خفت نگه دارم و بزرگ بکنم و سرم همیشه پایین باشد یا او را در خاک پنهان بکند حتی بعضی‌ها دختر دار می‌شدند پدر مسافرت بود نگه می‌داشتند دو سه سال بزرگ می‌شد برمی‌گشت می‌فهمید دخترش است باز هم می‌برد بعد از دو سه سال دفن می‌کرد واقعا فاجعه‌ی عجیبی بوده ما جاهلیت زمان پیغمبر را درک نمی‌کنیم پیغمبر در چه جامعه‌ای مبعوث شد شما در بدترین شرایط بهترین شخصیت تربیت بکنید 180 درجه اصلاح کردن عادات و رسوم جاهلانه خیلی اعجاز است یعنی پیغمبر ما معجزه هایش فقط در این که شق القمر و آوردن قرآن باشد نیست این‌ها است ولی این واقعا اعجاز است یک چنین چیزی که دختر‌ها را زنده به گور می‌کردند نسبت به حضرت زهرا و حضرت خدیجه چه احترام و تکریم فوق العاده‌ای می‌کردند بارها پیغمبر ما می‌نشستند برای حضرت خدیجه که از دنیا رفته بود مثل ابر بهار گریه می‌کردند این که یک شخصیت جهانی بعد از گذشت چندین سال از فوت همسرش بنشیند زار زار گریه بکند واقعا خیلی جلب توجه می‌کند که این نهایت محبت و ارادت ایشان را به بانوان و همسر می‌رساند یا سر قبر مادرشان حضرت آمنه که در طفولیت مادر را از دست دادند بعد از گذشت شصت سال آمدند سر قبر مادر بزرگوارشان مثل ابر بهار پیغمبر از فراغ مادر در سن بالا این قدر گریه می‌کردند اصحاب هم شروع کردند گریه کردن پرسیدند چرا گریه می‌کنی به خاطر یاد مادر و محبت‌هایی که از مادر در طفولیت از دست دادم پیغمبر ما سر تا پا احساس و محبت و عاطفه بود خانم‌ها باید خیلی درود بر این پیغمبر و آل او بفرستند اکرام و اطعامی که پیغمبر ما از بانوان دختران همسران گرفتند هیچ کسی در این عالم نگرفته است.
شریعتی: یک بخشی از این روایات را من در کتاب محبت زنان و کودکان دیدم و متعجب شدم.
حاج آقا فرحزاد: بله از باب نمونه مثلا حضرت زهرا سلام الله علیها نوشتند پیغمبر هر وقت مسافرت می‌رفت آخر کسی که با او خداحافظی و وداع می‌کرد حضرت زهرا بود از مسافرت که برمی‌گشتند اول می‌رفتند دیدار حضرت زهرا بعد می‌رفتند منزل خودشان منزل همسرشان یا صبح‌ها مدت‌ها می‌آمدند برای نماز صبح آیه‌ی تطهیر که نازل شد که اهل بیت را اشتباه نگیرند نگویند فردا همسران پیغمبر هستند یا دیگران و فامیل پیغمبر هستند برای این که به همه ثابت بکنند اتفاقا اهل سنت فراوان این روایات را نقل کردند که پیغمبر بعد از این که آیه‌ی تطهیر نازل شد شش ماه یا هشت ماه برای نماز صبح می‌آمدند دم در خانه‌ی حضرت زهرا این آیه را می‌خواندند «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّـهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» (احزاب/ 33)
در منابع اهل سنت است از پیغمبر سوال کردند اهل بیتی که خدا بشارت داده این‌ها را از هر اشتباه خطا پلیدی لغزش شرک کفر گناه معصیت پاک کرده چه کسانی هستند اشاره می‌کردند به خانه‌ی حضرت زهرا که محورشان است یعنی حضرت فاطمه و همسرش و فرزندانش این برخورد برخورد عجیبی است که در روایت داریم کَانَتْ إِذَا دَخَلَتْ عَلَیْهِپ قَامَ إِلَیْهَا هر وقت حضرت زهرا به دیدار پدر می‌آمدند خیلی تعبیر فوق العاده‌ای است تا پیغمبر متوجه می‌شدند حضرت زهرا آمدند ادبیات عرب می‌گوید یعنی برای او به پا خیزد ولی قام الیها دارد یعنی با شوق و شعف و نشاط خاصی شوق زده می‌شدند به طرف حضرت زهرا می‌رفتند بوی خدا استشمام می‌کردند کانه وجود حضرت زهرا خدایی محض است بوی خدا را می‌دهد همه‌ی وجودش لا اله الا الله است خدا را نشان می‌دهد مثل پدر مادری که بچه شان را چند ماه ندیدند از خارج آمده این‌ها که با حالت عادی نمی‌روند به استقبالش با اشتیاق می‌روند پیغمبر ما همه‌ی حرکاتش از طرف خدا بوده یک ذره با امر خدا مو نمی‌زند خدا می‌گوید احترام ویژه باید بگیری خدا می‌گوید باید سر تعظیم فرو بیاری پیغمبر حجت خداست فعل و حرکات و گفتارش حجت است به یک کسی زیاد احترام می‌کند کم احترام می‌کند اعراض می‌کند روی برمی‌گرداند تمام این‌ها از طرف خدا کنترل شده است امر و نهی است لذا پیغمبر با شوق و شعفی به طرف حضرت زهرا می‌بردند به استقبال خوش آمد می‌گفتند مرحبا می‌گفتند و این عجیب است واقعا در جامعه‌ی ما اگر مثلا یک آیت اللهی پرفسوری شخصیت‌های دنیایی رئیس جمهوری سلطانی خم شود دست دخترش را ببوسد این خیلی در ذوق می‌زند همه جا باید کوچک‌ها دست بزرگ‌ها را ببوسند فرزندان دست پدر مادر را ببوسند پایین‌ها دست بالاها را ببوسند اول شخصیت عالم سید اولین و آخرین فخر عالم سرور عالم خاتم النبیین که مثال افتخار اولویت و برتری عالم قطعا ضروری دین ماست که از او است طبق منابع روایی و شیعه و سنی پیغمبر به اندازه‌ی رکوع خم می‌شدند دست حضرت زهرا را می‌بوسیدند این چه پیامی دارد؟ چون ایام شهادت هم است یک گریزی می‌زنم هر چقدر که پیغمبر ما احترام می‌کردند به حضرت زهرا دست مبارکشان را می‌بوسیدند سینه اش را می‌بوییدند می‌فرمودند بوی بهشت می‌دهد دقیقا دشمنان و مخالفین در جهت مقابل اذیت و آزار و شکنجه به این بانو کردند و کم نگذاشتند یک روایت عجیبی دیدم از امام صادق علیه السلام در عوالم العلوم است مرحوم بحرانی نقل کرده که امام صادق فرمودند هیچ روزی برای ما مثل عاشورا و محرم نمی‌شود مُصیبَةً ما اَعْظَمَها مصیبتش بسیار فوق العاده بوده ولی امام صادق فرمودند مصیبت حادثه‌ی مادر ما فاطمه‌ی زهرا هِیَ اَعظَم اَمر وَ اَدحی یعنی مصیبت حمله کردن به خانه‌ی مادرمان حضرت زهرا هم بزرگ تر بوده هم وحشت ناک تر بوده و هم تلخ تر بوده چون ریشه‌ی همه‌ی مصائب و ابتلائات از آن جا شروع شده حضرت امام یک بیان عجیبی دارند می‌فرمایند فاجعه‌ی برکناری حضرت علی و غصب خلافت بالاترین فاجعه است حتی از عاشورا و محرم مهم تر است هم در روایات و کلمات بزرگان داریم واقعا فوق العاده بوده پیغمبر حرمت افرادی که فوق العاده نگه می‌داشتند احترام می‌کردند چه کردند؟ وقت نیست این مصیبت را ما باز بکنیم آنها حرمت شکنی کردند اهدافی که مورد نظر خدا و پیغمبر بود برعکس نشانه گرفتند پیغمبر ما خم می‌شدند دست حضرت زهرا را می‌بوسیدند و بعد می‌آوردند جای خودشان می‌نشاندند و خودشان زانو می‌زدند خدمت حضرت زهرا می‌نشستند البته در روایات ما است که احترام هم متقابل بود یعنی پیغمبر هم وقتی وارد می‌شدند به حضرت زهرا خوش آمد می‌گفتند دست می‌بوسیدند احترام می‌گرفتند جای خودشان می‌نشاندند دو طرف بوده گفت تمام آفرینش پای بستت پیمبر خم شد و بوسید دستت تو طاهایی تو فرقانی تو یاسین تو زهرایی تو زهرایی تو زهرا واقعا شخصیت فوق العاده‌ای بوده خب پیغمبر ما این احترام ویژه به حضرت زهرا می‌گرفتند یکی از کنیه‌های حضرت زهرا امّ ابیها است و این کنیه‌ها و القاب و اسماء همه‌ی این‌ها در روایات ما است که حاوی نکته‌ها و معانی است و اشاره‌هایی است به مقامات حضرت زهرا مرحوم آیت الله بهاء الدینی شاید بارها می‌فرمودند این ام ابیها یک کنیه‌ی تشریفاتی و سمبلیک نیست واقعی است امّ تربیتی پیغمبر ما بوده پیغمبر از وجود نازنین حضرت زهرا بهره بوده استفاده می‌کرده ریشه‌ی پیغمبر است «إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ» (کوثر/ 1) عموم مفسرین گفتند این آیات درباره‌ی حضرت زهراست به اشاره‌ی «إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ» (کوثر/ 3) چون پیغمبر ما موقع شهادت پسر نداشتند می‌گفتند نسل پیغمبر منقطع می‌شود خدا می‌فرماید ما به شما خیر کثیر دادیم تمام نسل پیغمبر ما از صلب حضرت علی و از حضرت زهراست آیه‌ی قرآن داریم که حضرت عیسی فرزند آدم و انبیا گذشته است از طرف مادر بوده حضرت عیسی پدر نداشته از طرف مادر هم انسان می‌تواند فرزند آباء و اجدادش شود این ام ابیها یعنی ریشه‌ی من فاطمه‌ی زهراست مادر تربیتی من فاطمه‌ی زهراست من از حضرت زهرا بهره می‌برم استفاده می‌کنم این حدیث کسایی که بزرگان ما خیلی سفارش کردند مرحوم آیت الله بهاء الدینی بارها می‌فرمودند که برای حل معضلات و مشکلات و سختی‌ها و گرفتاری‌ها سه چیز خیلی اثر دارد یکی ذبح یک گوسفند آن‌هایی که تمکن مالی دارند یکی چهارده هزار صلوات هدیه به چهارده معصوم که این دعا برای پیغمبر و آل محمد است و دعا و حاجت ما مستجاب می‌شود یکی هم تلاوت حدیث کسا در جمعی از دوستان و شیعیان تلاوت شود جمع شویم حدیث کسا بخوانیم که پیغمبر دو بار آخرش قسم خوردند که قسم به خدایی که من را مبعوث کرد اگر این حدیث کسا در محفلی خوانده شود ملائکه می‌آیند می‌پوشانند مجلس را استغفار می‌کنند رحمت الهی نازل می‌شود وَ فِيهِم مَهمُومٌ إِلا ّوَ فَرَّجَ اللهُ هَمَّهُ وَ لا مَغمُومٌ إِلاّ وَ كَشَفَ اللهُ غَمَّهُ وَ لا طالِبُ حاجَةٍ إِلاّ وَ قَضى اللهُ حاجَتَهُ حاجت هایشان برآورده می‌شود غم و غصه هایشان دور می‌شود خیلی فضائل دارد شروع حدیث کسا و محور حدیث کسا کیست؟ اولا جابر نقل می‌کند از خود حضرت زهرا که می‌گوید من در خانه بودم پدرم وارد شد بر من و این جمله فرمود اِنّی اَجِدُ فی بَدَنی ضُعْفاً فَقُلْتُ لَهُ اُعیذُکَ بِاللَّهِ یا اَبَتاهُ مِنَ الضُّعْفِ پیغمبر از نظر معنا و باطن اول قدرتمند عالم است انرژی و نیرویی که خدا به او مرحمت می‌کند که حامل وحی الهی می‌تواند باشد خیلی قوی است ولی ما روایاتی داریم که موقع نزول وحی مخصوصا آیاتی که سنگین بوده به پیغمبر فشار می‌آمد «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» (مزمل/ 5) تجلی کلام خداست دیگر در کوه طور یک تجلی کوچکی شد هفتاد نفر مردند حضرت موسی هم بیهوش شد یک جلوه‌ای از تجلیات الهی جلوه کرد که داریم جلوه‌ی یک مومن کاملی بوده حالا تجلی کلام خدا مستقیم بر پیغمبر خیلی سنگین بوده گاهی مرکب حضرت می‌خوابید به زمین و گاهی حضرت در بدنشان احساس ضعف می‌کردند پیغمبر در جنس عنصری و ظاهری شان احساس ضعف می‌کند کجا برود کمک بگیرد؟ چه کسی پناه پیغمبر و کمک پیغمبر می‌تواند باشد می‌آید به خانه‌ی حضرت زهرا و می‌فرماید اِنّی اَجِدُ فی بَدَنی ضُعْفاً من احساس ضعف می‌کنم یعنی فاطمه جان کمکم کن فاطمه‌ی زهرا که در بعضی روایت داریم فاطمه الله اللَّيْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ (بحارالانوار، ج 43، ص 65)
لیلة القدر منظور از این لیلة امام صادق فرمود معنی باطنی آیه فرمود لیلة فاطمه است قدر الله است معنی ظاهری اش شب قدر است لیلة القدر یعنی فاطمة الله یعنی فاطمه منصوب به خداست فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ اگر کسی حضرت زهرا را بشناسد یعنی شب قدر را درک کرده باطن آیه این است حقیقت شب قدر ارتباط و تجلی حضرت زهراست که مادر یازده امام و همسر امام اول است حضرت زهرا علیها سلام ممصوص در خداست محو خداست وقتی پدر بزرگوارش می‌فرماید احساس ضعف می‌کنم می‌گوید اُعيذُكَ بِاللَّهِ يا اَبَتاهُ مِنَ الضُّعْفِ یعنی هر چه هست از خداست غیر خدا پناهی نیست‌ای پدر بزرگوار من تو را در پناه خدا در می‌آورم از هر ضعفی یعنی خدا قدرت هر ضعف و پناه هر درمانده و گرفتاری است بعد امام حسن می‌آید می‌گوید من عطر جدم را استشمام می‌کنم می‌فرماید در کسا است کسا تقریبا شبیه خیمه مانند و چادر شب و پارچه‌ی بزرگی بوده آنها جمع شدند بعد امام حسین وارد شدند بعد حضرت علی و فرمودند بوی پسر عم ام پیغمبر را استشمام می‌کنم عرضه داشت با دو تا از فرزندان در کسا هستند بعد خود حضرت زهرا آمدند بعد خدای متعال به جبرئیل و ملائکه فرمود من آسمان و زمین را خلق نکردم مگر برای پنج نفر اِلاّ لاَِجْلِهُمْ وَ مَحَبَّتِهُمْ آسمان زمین کهکشان‌ها دریا‌ها کشتی‌ها موجودات عالم به خاطر این هاست جبرئیل پرسید این‌ها چه کسانی هستند قاعده اش این است که بگوید پیغمبر و دخترش و دامادش و فرزندانش ولی شما ببینید محور باز حضرت زهرا قرار گرفته است این محور است ام ابیها است این محوریت است خدا در معرفی این پنج نور مقدس فرمود هُمْ فاطِمَةُ وَاَبُوها وَبَعلُها وَبَنُوها فاطمه است و پدر بزرگوارش فاطمه است و شوهر بزرگوارش فاطمه است و فرزندانش محور حضرت زهراست بعد آیه‌ی تطهیر نازل می‌شود که شما را از هر زشتی و پلیدی و نقص و اشتباه و خطایی از هر چیزی که بوی بدی بدهد چیز بدی باشد پاک کردم که آیه‌ی تطهیر درباره‌ی این بزرگواران نازل شده وقتی به حضرت می‌گویند ام ابیها این خیلی پیام بزرگی است این که در روایات داریم اگر حضرت فاطمه نبود خدا پیغمبر و حضرت علی را خلق نمی‌کرد چون این محوریت از بین می‌رفت این رکن اساسی است مکتب پرورشی و تربیتی است برای اسلام و مکتب ما زحمات پیغمبر و اهل بیت هدر می‌رفت لذا توجهی که پیغمبر به این بانو داشتند در رفتار گفتارش که امت را به این سمت و سو سوق بدهند روایاتی داریم که قابل تامل است پیغمبر می‌فرمودند إِنَّ اللّهَ تَعَالَى يَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا (عیون اخبار رضا، ج 2، ص 46) هر کجا حضرت زهرا رضایت بدهد خدا رضایت بدهد هر کجا به هر کس هر چیزی حضرت زهرا غضب بکند خدا غضب می‌کند یعنی جز این که عبد کامل عصمت کامل تطهیر کامل فانی در امر خدا باشی و هیچ اصطکاکی با خدا نداشته باشی با خدا یکی نشده باشی نمی‌شود رضای او رضای خدا غضب او غضب خدا امر و نهی او امر و نهی خدا باشد لذا روایاتی که شیعه سنی نقل کردند بعضی‌ها حضرت زهرا را ناراحت و ناراضی کردند حضرت زهرا از دنیا رفتند از دست آنها ناراحت بودند ناراضی بودند بعضی هایشان گریه می‌کردند یا عذرخواهی می‌کردند فرمودند من حلال نمی‌کنم جنایات یا ظلم‌هایی که به من کردی از ما بپرسند نظر ما درباره‌ی اشخاص و افراد کیست می‌گوییم روایاتی که شیعه و سنی نقل کردند هر کسی را حضرت زهرا امضا و تایید بکند ما هم تایید و امضا می‌کنیم هر کسی را حضرت زهرا رد بکند غضبناک باشد دستور خدا و پیغمبر است ما باید رد بکنیم غضبناک باشیم امر او امر خداست نهی او نهی خداست ان شاء الله خدا به ما توفیق مرحمت بکند جزء رهروان واقعی حضرت زهرا باشیم اگر فرصت بود من یکی از سیره‌های مهم حضرت زهرا علیها سلام را هم خدمت عزیزان بعد از تلاوت قرآن عرض بکنم.
شریعتی: ان شاء الله صفحه‌ی 154 را تلاوت می‌کنیم آیات 31 تا 37 سوره‌ی مبارکه‌ی اعراف
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿٣١﴾ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّـهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿٣٢﴾ قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِكُوا بِاللَّـهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٣٣﴾ وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ ﴿٣٤﴾ يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿٣٥﴾ وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا أُولَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٣٦﴾ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّـهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُولَـئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ ﴿٣٧﴾
ترجمه:
ای فرزندان آدم! [هنگام هر نماز و] در هر مسجدی، آرایش و زینتِ [مادی و معنوی خود را متناسب با آن عمل و مکان] همراه خود برگیرید، و بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید؛ زیرا خدا اسراف کنندگان را دوست ندارد. (۳۱) بگو: زینت‌های خدا و روزی‌های پاکیزه‌ای را که برای بندگانش پدید آورد، چه کسی حرام کرده؟! بگو: این [زینتها و روزی‌های پاکیزه] در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده اند [البته اگر چه غیر مؤمنان هم با آنان در بهرهوری شریکند، ولی] در قیامت فقط ویژه مؤمنان است؛ ما این گونه آیات خود را برای گروهی که می‌دانند [و اهل دانش و بصیرت اند] بیان می‌کنیم. (۳۲)
بگو: روردگارم فقط کارهای زشت را چه آشکارش باشد و چه پنهانش، و گناه و ستم ناحق را، و اینکه چیزی را که خدا بر حقّانیّت آن دلیلی نازل نکرده شریک او قرار دهید، و اینکه اموری را از روی نادانی و جهالت به خدا نسبت دهید، حرام کرده است. (۳۳) برای هر امتی زمانی [معین و اجلی محدود] است، هنگامی که اجلشان سرآید، نه ساعتی پس می‌مانند و نه ساعتی پیش می‌افتند. (۳۴)ای فرزندان آدم! چون پیامبرانی از جنس خودتان به سویتان آیند که آیاتم را بر شما بخوانند [به آنان ایمان آورید و آیاتم را عمل کنید]؛ پس کسانی که [از مخالفت با آنان] بپرهیزند و [مفاسد خود را] اصلاح کنند، نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین شوند. (۳۵) و آنان که آیات ما را تکذیب کردند، و از پذیرفتن آنها تکبّر ورزیدند اهلِ آتش و در آن جاودانه اند. (۳۶) پس ستمکارتر از کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند، یا آیات او را تکذیب می‌کنند، کیست؟! آنانند که سهمشان از آنچه که [از نعمت ها] مقرّر و مقدّر شده به آنان می‌رسد. تا هنگامی که فرستادگان ما برای ستاندن جانشان به سویشان آیند، می‌گویند: بت‌ها و معبودهایی که به جای خدا می‌پرستیدید، کجایند؟ [تا شما را از سختی‌های مرگ و پس از آن نجات دهند] می‌گویند: از دست ما رفتند؛ و بر ضد خود گواهی دهند که کافر بوده اند. (۳۷)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: نکته‌ی صلوات و اشاره‌ی قرآنی را بفرمایید.
حاج آقا فرحزاد: ما روایات فراوانی داریم که یکی از شرایط مهم استجابت دعاها گفتن صلوات بر محمد و آل محمد است اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم حتی در روایات شیعه و سنی است بدون صلوات خدا هیچ دعایی را مستجاب نمی‌کند کُلُّ دُعاءٍ (يدْعي اللهَ عَزَّوَجَلَّ بهِ) مَحجُوبٌ عَن السَّماءِ حَتي يصَلِّي علي مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ (الصواعق المحرقة، ص148) یعنی دعاهایی که می‌کنیم در پرده و حجاب است بالا نمی‌رود مگر این که کنار دعا و همراه دعا درود و صلوات بر محمد و آل محمد فرستاده شود اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
اولین آیه‌ی این صفحه آیه‌ی 31 خدا می‌فرماید «يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ» یعنی‌ای فرزندان بنی آدم خطاب به کل انسان هاست موقع عبادت و سجده کردن یا محل عبادت گاهتان که می‌روید خودتان را زینت بکنید بعضی معنا کردند «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا» (کهف/ 46) هم آراستگی و هم فرزندانتان که زینت شما هستند همراه خودتان ببرید اما روایات داریم که حضرت صادق یا امام حسن بهترین لباس را می‌پوشیدند عطر می‌زدند حدیث داریم لباسی که انسان معطر بخواند هفتاد برابر افضل است از نمازی که بدون بوی خوش باشد و به امام می‌گفتند چقدر لباس شیک پوشیدید فرمودند خدا جمیل است زیباست زیبایی را دوست دارد انَّ اللَّهَ جَميلٌ يُحِبُّ الْجَمالَ فَاتَجَمَّلُ لِرَبّي (الحیاة، ج 5، ص 66) استهشاد می‌فرمودند به این آیه بعضی‌ها هستند لباس‌های کهنه یا لباس‌های کثیف می‌پوشند نه موقع نماز انسان می‌خواهد ملاقات خدا برود مسجد می‌خواهیم برویم یا نماز بخوانیم مهمانی خدا می‌رویم بهترین آراستگی را برای خدا انجام بدهیم بعد می‌فرماید اول مسجد و سجده گفت اول نهار بعد از نماز ولی اول نماز بعد می‌گوید نهار بخورید و بیاشامید از حلال و طیبی که خدا برای شما خلق کرده بخورید بیاشامید ولی شرط مهم اش این است که اسراف نکنید یعنی زیاده روی نکنید خرج‌ها و هزینه‌های بیجا و بی خود نکنید خدا اسراف کننده‌ها را دوست ندارد خدا کمکمان بکند که به بهترین وجه به آیات قرآن عمل بکنیم.
قبل از این که سیره‌ی حضرت زهرا را عرض بکنم چون روزهای پایانی سال است آخرین هفته ایست که در خدمت بینندگان هستیم از امسال من خواهش دارم از همه‌ی عزیزان که یکی از سیره‌های پیغمبر و اهل بیت این بوده که هیچ وقت کینه‌ی کسی را به دل نگیریم همان طور که الآن در آخر سال همه به تکاپو می‌افتند خانه زندگی شان را تمیز بکنند مرتب بکنند از همه‌ی این‌ها مهم تر درون ما و روح و جان ماست با کسانی که کدورت و ناراحتی داریم مهم ترین ثواب و بهره و خوشی اش را خودمان می‌بریم آدمی که با کسی درگیر است شاید او هم متوجه نیست پایش را لگد کرده اذیت کرده اما همه اش خودخوری می‌کند خودش با خودش دعوا و جنگ دارد این‌ها را آرام بکنیم ساکت بکنیم ببخشیم و فراموش بکنیم بدی‌های دیگران را پاک بکنیم اول بهره اش را خودمان می‌بریم که به آرامش می‌رسیم انگار نه انگار ان شاء الله عزیزان خانه تکانی درونی داشته باشند و به یاد اموات خیلی باشند صدقه و دعای پایان سال خیلی خوب است پایان سال خوب است آدم دو رکعت نماز بخواند بگوید هر چه بدی گناه بوده ببخش ناپاکی‌های ما را پاک بکن سیئات ما را به حسنات تبدیل بکن اگر کار خیر و ثوابی بوده قبول بکن تا با پاکیزگی وارد سال شویم و دعایی که می‌گوییم یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ (کمال الدین، ص 353) احسن حال این است که انسان پاک و تمیز باشد حق کسی گردن ما نباشد حق الناس و حق الله گردنش نباشد انسان همین حالا من می‌گویم بهشتش شروع می‌شود با کسی که کوله باری از گناه و معصیت دارد کوه روی پشتش سنگینی می‌کند یک خانه تکانی درونی لازم است و اما در این فرصت کوتاه البته دوست داشتم این را یک جلسه مفصل صحبت بکنیم اما باز هم ان شاء الله جلسه‌ای درباره‌ی حضرت زهرا پیش آمد مفصل تر صحبت می‌کنیم حضرت زهرا یک بیان نورانی دارند که سیره‌ی رفتاری و عملی و انتخابشان است حضرت می‌فرماید حُبِّبَ إلیَّ مِنْ دُنْیاکُمْ ثَلاثٌ : تلاوَةُ کِتابِ اللهِ وَالنَّظَرُ فی وَجْهِ رَسولِ اللهِ وَالإنْفاقُ فی سَبیلِ اللهِ (نهج الحیاة ، ح 164)
سه چیز از دنیای شما مورد مهر و محبت و عشق من قرار گرفته است یک تلاوت کتاب خدا دو نگاه به چهره‌ی رسول خدا که بالاترین جلوه‌ی خداست اولی کتاب خدا تجلی کلام خداست دومی تجلی حقیقت است یعنی ذات است تجلی همه‌ی اسماء و صفات خداست یک موقعی صوت طرف را می‌بینی یک وقت خود طرف را می‌بینی حضرت زهرا این را می‌دیده ما در شب مبعث این جمله را داریم که اللّهُمَّ اِنّي أسئلُكَ بِالتَّجلّيِ الأعْظَمِ في هذِهِ اللَّيْلَةِ مِنْ الْشَهْرِ المُعَظَّمِ (دعای شب مبعث) یعنی در بعثت پیغمبر بزرگ ترین تجلی خدا در عالم جلوه کرده آینه‌ای که تمام هستی حق را نشان می‌دهد و سوم چیزی که مورد محبت من قرار گرفته انفاق فی سبیل الله است یعنی انفاق و احسان به دیگران اولا انتخاب ما چیست؟ انتخاب حضرت زهرا چیست؟
این خیلی مهم است چقدر هماهنگ هستیم. بسیاری از افراد انتخاب‌هایی که دارند انتخاب‌های بسیار پیش و پا افتاده‌ی دنیایی و آرزوهای زودگذر و تمام شدنی عشق حضرت زهرا کلام خدا و پیغمبر خداست عشق حضرت زهرا انفاق و سخاوت و احسان به بندگان خداست نمی‌فرماید من این سه چیز را برگزیدم تعبیر به حُبِّبَ است حضرت زهرا می‌فرماید این سه چیز عشق و محبوب من است در دل من گره خورده با وجود من عجین شده یک موقعی ما یک کاری را انجام می‌دهیم ولی به آن عشق نمی‌ورزیم عشق ما نیست به زور نماز می‌خوانیم نماز خوان است ولی نماز دوست نیست تحصیل علم می‌کند ولی علم را دوست ندارد کار می‌کند ولی به کار علاقه ندارد نه حضرت زهرا می‌گوید اول دل انفاق می‌کند از ترس است یا مجبوری است دلش همراه نیست اگر بتواند فرار می‌کند ولی حضرت زهرا می‌گوید اول دل من جلو است من عاشق تلاوت قرآن هستم می‌گویند از علامه طباطبائی سوال کردند چرا ما قرآن می‌خوانیم ولی بهره‌ای که باید ببریم کیفی که باید بکنیم نمی‌بریم اشباع نمی‌شویم فرمودند چون عشق نمی‌ورزید با محبت نمی‌خوانید اگر پدر مادری بچه شان چند سال است رفته خارج الآن ارتباطات زیاد شده سابق فقط نامه بود بعد از شش ماه یک نامه به دستش برسد با چه شوق و شعفی می‌خوانند اگر بلد هم نباشند نگاه می‌کنند روی نامه می‌بوسند روی چشم می‌گذارند نگاه کردن به قرآن عبادت است دست کشیدنش عبادت است خواندنش عبادت است عمل کردن به آن مافوق عبادت است یادگیری اش عین عبادت است.
حضرت زهرا می‌فرماید مهر و محبت من به این جا کشیده شده محبوب من است این‌ها نماز خواندن مهم نیست عاشق نماز بودن مهم است بچه هایمان را نماز خوان بار نیاوریم نماز دوست بار بیاوریم علم دوست عالم دوست روحانی دوست بار بیاوریم طُوبَی لِمَن عَشَقَ العِبَادَة وَ عَانَقَهَا (کافی، ج 2، ص 83) این روایت در کافی شریف است می‌فرماید برترین انسان‌ها اَفْضَلُ النّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبادَةَ وَ عانَقَها وَ باشَرَها بِجَسَدِهِ وَ تَفَرَّغَ لَها (مستدرك الوسائل، ج1، ص120) نمی‌گوید عبد می‌گوید عشق بعد می‌گوید همان طور که پیغمبر ما موقع نماز این قدر لذت می‌برد کیف می‌کرد به بلال می‌گفت أَرِحْنَا یَا بِلال (بحارالانوار، ج 22، ص 264) بلند شو ما را راحت بکن برویم به ملاقات خدا با عشق برویم مسجد با عشق قرآن بخوانیم این خیلی مهم است معانقه یعنی در آغوش بگیریم نماز قرآن کمتر به واجبات اکتفا بکنیم اما عاشقانه باشد مشتاق باشیم پس در حُبِّبَ خیلی حرف است که مورد عشق و مهر و محبت حضرت زهرا قرار گرفته چه؟ قرآن کلام خدا نمی‌فرماید فقط تلاوت قرآن حضرت امیر می‌فرماید مَنْ آنَسَ بِتَلاوَةِ الْقُرآنِ، لَمْ تُوحِشْهُ مُفارَقَةُ الاِخْوانِ (غرر الحکم) انس مال دل است کسی که به تلاوت قرآن انس بگیرد دل بدهد نمی‌خواهد یک جزء قرآن بخوانیم یک صفحه دو سطر بخوانیم اما با عشق و تدبر و محبت دومی نگاه به چهره‌ی پیغمبر خدا همه‌ی غم‌ها غصه‌ها همه‌ی مشکلات وقتی ما می‌گوییم که أعوذ بِنور وَجهك الْكَرِيم الَّذِي أَضَاءَت لَهُ السَّمَوَات وَالْأَرْض، وأشرقت لَهُ الظُّلُمَات در دعاهاست خود پیغمبر هم می‌خواندند خدایا به نور وجه تو پناه می‌برم که اگر آن نور را ببینم تمام ظلمات می‌رود و ناهمواری‌ها هموار می‌شود این نور وجه یکی پیغمبر خداست تجلی نور الهی است لذا دیدار پیغمبر بالاترین عبادت برای حضرت زهرا بوده قرآن تجلی کلامی خداست پیغمبر تجلی حقیقت است هزار مرتبه بلا تشبیه یک وقت نقشه‌ی یک شهر یک خانه و قالی است یک وقت خود قالی است حقیقت قرآن در وجود پیغمبر تجلی کرده این هم سومی که عجیب است کنار قرآن و پیغمبر که این باز یک دریا حرف است در آن چه چیزی محبوب حضرت زهرا شده؟ برترین چیزهاست یعنی در کنار قرآن و پیغمبر هزاران چیز می‌شود انتخاب کرد ولی می‌فرماید کنار قرآن و پیغمبر سومین چیزی که محبوب دل زهرای مرضیه شده احسان و انفاق فی سبیل الله است تا می‌شود انسان انفاق بکند خیلی از عزیزان مشکلات تورم و گرانی و فقر شدید و این‌ها دارند ان شاء الله خدا را قسم می‌دهیم به حق حضرت زهرا از این بن بست اقتصادی و رکود و تورم و فشارهایی که بر مردم است همه را نجات عنایت بفرماید.
در این پایان سال بعضی‌ها هم دارند خیلی‌ها هم دارند اگر پنج درصد ده درصد از این خریدهایی که می‌خواهند بکنند به فقرا بدهند میلیارد میلیارد می‌شود قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود حضرت زهرا را الگوی خودمان قرار بدهیم از نزدیکان شروع بکنیم لَا صَدَقَة وَ ذُو رَحِم مُحتَاج (من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 68) حضرت زهرا پیراهن عروسی شان را انفاق کردند چادرشان را گرو دادند حضرت زهرا دستبند گلوبندشان را دادند سه شب با آب خالی افطار کردند تنها افطارشان نان جویشان را به مسکین و یتیم و اسیر دادند آن قدری که خدا در قرآن از انفاق و احسان اهل بیت آیه و سوره فرستاده برای عبادت‌ها و نمازهایشان نفرستاده این خیلی مهم است سوره‌ی هل اتی به خاطر انفاق و احسان نازل شده تنها غذایشان یک شب مهمان می‌آید یک غذا بوده امام حسن و امام حسین را آرام کردند خواباندند خود حضرت زهرا میل نکردند حضرت علی چراغ را خاموش کردند و در تاریکی به مهمان غذا دادند پیغمبر اشک می‌ریخت و این آیه در شأن آنها نازل شد «وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» (حشر/ 9) اوج ایثار است ما شاید در این حد ظرفیت نداریم ولی ما می‌گوییم اضافه‌ی اموالمان را بدهیم حتی بسیاری از خانواده‌ها اساس‌های اضافی شان را بدهند به فقرا یخچال سالم وسایل منزل خیلی‌ها واقعا ندارند یک کسی می‌گفت ما لباس‌های دست دو را می‌دهیم به فقرا صد‌ها شاید فقیر در صف و نوبت هستند همین لباس‌های دست دو را بگیرند وسایل خانه می‌خواهیم عوض بکنیم بدهیم به افرادی که نیازمند هستند اگر می‌توانیم بهترش را بدهیم حضرت زهرا پیراهن عروسی شان را دادند ولی اگر نمی‌شود اضافه هایمان را بدهیم به فقرا که هزار‌ها بلا را دفع می‌کند و ما را اهل بهشت می‌کند.
شریعتی: ان شاء الله خیلی ممنون التماس دعا خدانگهدار.
منبع: http://samtekhoda.tv3.ir