زندگینامه حضرت آیةالله سید رحیم توکل
حضرت آیهالله سیدرحیم توکل در سال 1331 در محله گلشن شهرستان بابل متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه تربیت و متوسطه را در دبیرستان شاهپور(امام خمینی فعلی) بابل در رشته طبیعی(علوم تجربی) گذرانده در سال 1349 با معدلی عالی دیپلم خود را اخذ نمود.
او که از دوران نوجوانی در جلسات مذهبی شهرستان شرکت میکرد به رغم علاقه وافر خانواده و حتی خود به رشته پزشکی ، حوزه علمیه را برای ادامه راه برگزید و در سال 1351 وارد حوزه علمیه قم شد. معظماله در این خصوص فرمودند:« بنده دردوران دبیرستان سال 47 ،48 علاقه عجیبی به رشته طب داشتم و حتی بعضی از لوازمات جراحی را خریده بودم و میخواستم جراح مغزیا جراح قلب شوم، وخداوندتفضل فرمودند و بر من منت نهادند که باجملهای از یک بزرگوار مسیر زندگیام تغییرکردوآن این بودکه به من فرمودند:«امام زمان شما غریبه، به داد امام زمان خودتان برسید» و اینرا تکلیف دانستم که در این راه گام بگذارم و خدا را بر این نعمت شکرگزارم.»
در بدو ورود به قم (با توجه به فضای آن روز جامعه که درکسوت روحانیت رفتن موافقان چندانی نداشت، خانواده هم با توجه به نبوغ ایشان علاقمند بودند در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهد)، هیچگونه حمایتی از ایشان نشده بود، به همین سبب مقدار پساندازی را هم که با خود آورده بود تقریبا همان هفته های اول به اتمام رسیده و در نهایت سختی و مشکلات قرار گرفت بطوریکه حتی اجاره یک اتاق محقر نیز برای او میسر نبود، به ناچار برای استراحت شبانه تا زمانی که هوا مساعد بود در حیاط مدرسه ملا صادق(محل تحصیل) و وقتی هوا سرد شد در حمامی در«گذرخان» میخوابید اما این موارد هم نتوانست اعتقادش را سست نماید.
پس از ورود به قم توانست به سرعت دروس مقدماتی را گذرانده و در سال 1358 سطح را نیز به اتمام رسانده و در سال 59 درس خارج را آغاز و در سال 1368اجتهاد خود را از حضرت آیهالله میرزاهاشم آملی و حضرت آیهالله مظاهری دریافت کرد. ایشان در این خصوص فرمودند:« این دو بزرگوار خیلی به بنده عنایت داشته و ابراز علاقه وافر میکردند، آیةالله میرزا هاشم آملی وقتی درس میگفتند،بنده بحثشان را مینوشتم و به عربی ترجمه میکردم وشب میرفتم دراندرونی منزلشان وبا ایشان بحث میکردم واگرنظری داشتم میگفتم و ایشان یا تایید یا توضیح بیشتری میفرمودندواین کار تا 5 سال طول کشیدو با آیتالله مظاهری هم تا 3 سال جمعه هرهفته، مطالب طول هفته ایشان را به عربی ترجمه میکرد م وبه ایشان تحویل میدادم و ایشان مصرّبودند من«إنقلتی» را بر روی مباحث ایشان داشته باشم، لذا آنها را یاداشتکرده وبه ایشان منتقل میکردم. پس از این مدت این بزرگواران فرمودند دیگر لازم نیست بیایید.» پس از آن حضرت آیةالله مظاهری اجتهاد ایشان را تأیید و کتباً اجازه اجتهاد را صادر وآیةالله میرزاهاشم آملی نیزاجتهاد معظماله را تأیید فرمودند.
آیةالله توکل پس از آن برای آشنایی با دیدگاههای برخی از بزرگان حوزه از جمله آیةالله مکارم شیرازی و... در دروس آنان شرکت و بالاخره از سال 1376درس خارج فقه و اصول خود را آغاز که مورد توجه جمع کثیری از طلاب به خصوص طلاب جوان قرار گرفته است. نکته قابل توجه اینکه درس خارج فقه و اصول ایشان تنها درس خارج در حوزه علمیه قم است که جهت استفاده به زبان عربی به حوزه نجف ارسال میگردد.
مبارزات
شرکت در هیاتهای مذهبی از اواخر دوره دبیرستان و مبارزه با تفکر انحرافی سبب شد در لیست سیاه ساواک قرار گیرند، اما این موضوع سبب دست کشیدن از مبارزات علیه رژیم ستمشاهی و افکار انحرافی نبود، با ورود به قم این مبارزات تشکیلاتی تر شده و مبارزات نیز دامنه دارتر گردید، بطوریکه در سالهای 56 و 57 بارها مورد تعقیب و ساواک قرار گرفته که بعضا منجر به دستگیری و سپس مورد بازجویی وآزار و اذیت قرار میگرفت اما چون نمی توانستند اسناد متقنی از فعالیتها به دست آورند مجبور به آزاد کردن می شدند.تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی روشنگری مردم در منابر و پخش اعلامیههای حضرت امام و... از اقدامات همیشگی ایشان بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی که بحث منافقین و کمونیستها بسیار داغ بود، در جلسات و مکانهای مختلف برای بحث و متقاعد ساختن آنها وقت میگذاشت. درهمین زمان در سپاه بابل نیز برای منافقین و کمونیست های دستگیر شده کلاسهای عقیدتی گذاشته که بحمدالله تعداد زیادی از بیراهه رفتن نجات یافتند.
در ابتدای جنگ که رییس دفتر فرهنگ اسلامی در دانشگاه آزاد اسلامی قم شده بود با بسیج دانشجویان در دانشگاه، و سخنرانی در شهرهای مختلف وظیفه مردم را برای دفاع از نظام مقدس و کشور عزیزمان تبیین مینمود. از آنجایی که ایشان معتقدند قبل از هر گونه توصیه خود باید آن عمل را انجام داد، خود نیز برای انجام وظیفه شرعی و ملی بارها به جبهههای جنوب و غرب رفته و در بین برادران ارتش و سپاه و بسیج و بخصوص پایگاههای هوایی وظیفه خود را انجام داد. به همین دلیل سخنان ایشان در دلها نفوذ میکرد و لذا تعداد کثیری از طلاب جوان که در درس ایشان شرکت میکردند، در جبهه های نبرد به شرف شهادت نائل آمدند.
سخنرانیها
سخنرانیهای معظماله در اقصی نقاط ایران اسلامی زبان زد خاص و عام است، ایشان در استانهای مختلف از جمله آذربایجان،گیلان، اصفهان،تهران، فارس، خراسان رضوی،کرمان، هرمزگان، سمنان، کهکیلویه و بویر احمد، ایلام و... در طول سال و به مناسبتهای مختلف منابر متعددی برای تبیین مسائل اعتقادی و اخلاقی داشته و دارند.
علاوه بر سخنرانیهای عمومی؛ کلاسهای اخلاقی و اعتقادی ایشان در مراکز مهم امنیتی، سپاه، ارتش، نیروی هوایی، وزارت دفاع و... نیز بطور مستمر برقرار بوده است که مداومت این سخنرانیها در دو دهه اخیر در این مراکز نشان دهنده تاثیرات عمیق مطالب در جان مخاطبین و نیازشان میباشد.
تالیفات:
1- اقتصادی
مسئولین اتاق بازرگانی تهران در سال 1361 از آیتالله العظمی مظاهری خواستند تا مبحث اقتصاد اسلامی را در آن جا تدریس نمایند که ایشان حضرت آیتالله توکل را مامور این کار نمودند. این جلسه که تا حدود شش سال ادامه داشت که تصمیمگیران مهم اقتصادی کشور و اعضای فعال اتاق بازرگانی مانند آقایان مرحوم عسکر اولادی ، بادامچیان ، خاموشی، امانی و برخی از نمایندگان مجلس و چند اقتصاددان که در مجموع حدود پنجاه نفر میشدند، حضور می یافتند ، و شاخههای مختلف اقتصاد اسلامی را بحث و تدریس میکردند که نتایج آن 140 جزوه اقتصادی و دو جلد کتاب «مالکیت در اسلام» و «تحدید مالکیت فردی در اسلام» بود که به چاپ رسیده است.
2- اخلاقی
در زمینه اخلاق نیز کتب متعددی ازجمله: (سیری در وادی نور، روزنهای به سوی اسرار الهی، شاهدان عالم، راه خروج از صفات رذیله، مقدمهای بر زیارت جامعه کبیره، برکات عبودیت و...) چاپ و چند کتاب در خصوص معاد، مرگ، برزخ، رجعت و... نیز در دست تالیف و چاپ دارند.
سید رحیم توکل
درباره من